Natuurlijk zijn er meerdere profielen! Maar dit is een trend van een zeer recente enquête uitgevoerd door de FOD Mobiliteit en Vervoer.
In cijfers
Bijna 1 op de 5 werknemers telewerkt geregeld
17% van de Belgische werknemers telewerkt minstens één dag per week. Ongeacht de vorm en de grootte van de werkgever.
Hoe groter het bedrijf, hoe meer telewerk. Zo kiest 19% van de werknemers binnen bedrijven met meer dan 250 werknemers voor telewerken. En dat tegenover ongeveer 13% binnen bedrijven met maximaal 50 werknemers.
Gemiddeld doen werknemers 1.4 dagen per week aan telewerk. De meerderheid doet het 1 dag per week.
| # telewerkdagen | % telewerk |
| 1 dag | 12% |
| 2 dagen | 3,6% |
| 3 dagen | 0,8% |
| 4 dagen | 0,6% |
| Totaal | 16,9% |
Verdeling naar aantal dagen telewerk per week (FOD Mobiliteit en Vervoer)
Goed om weten
Bepaalde cijfers kun je soms maar beter relativeren. Zowel op Belgisch als Europees niveau is de definitie en het begrip telewerken niet altijd hetzelfde. De resultaten van onderzoeken verschillen ook in elk land. Juist deze diversiteit aan interpretaties maakt het vaak moeilijk om de evolutie van telewerken in de loop van de tijd te beoordelen. Toch geven we graag een overzicht van de meest recente en betrouwbare trends. Maar laten we niet vergeten dat er vandaag geen officiële statistieken bestaan in België en Europa.
De Belgische telewerker is...
-
Zowel man als vrouw.
-
Vooral tussen 35 en 49 jaar.
-
Heeft een diploma hoger onderwijs.
-
Werkt in een groot bedrijf.
-
Veelal actief in de dienstensector.
Een grote invloed op mobiliteit en verkeersveiligheid, vooral tijdens piekuren
Huidige telewerkers zorgen voor een vermindering van het woon-werkverkeer met 5%. Dit loopt op tot 7% van de werkelijk afgelegde kilometers wanneer je rekening houdt met de thuis-werkafstand van telewerkers. Inderdaad, telewerkers wonen relatief ver van hun werkplek. Dit is trouwens een zeer Belgische trend voor alle werknemers, met of zonder telewerk. In totaal zijn er 24 miljoen minder kilometers per jaar afgelegd dankzij telewerk.
Het zou vooral tijdens het spitsuur zijn dat een daling mogelijk is: twee derde van de gereisde kilometers tussen 6 uur en 9 uur zijn immers gekoppeld aan woon-werkverkeer. Logisch gezien zal het aantal verkeersongevallen dalen als het aantal gereisde kilometers afneemt. (Monitor 2018).
België, eerder een goede Europese student
We zitten boven het Europese gemiddelde, achter de Scandinavische landen zoals Finland, Denemarken en Nederland. Dit bevestigt dat telewerken deel uitmaakt van de manier waarop we ons werk doen. Maar ook dat telewerken allesbehalve een reflex is, in tegenstelling tot onze noorderburen. Daar maakt telewerk integraal deel uit van arbeidsomstandigheden, de teleworking-cultuur. Het bestaat in België, maar kan nog steeds groeien: de meeste werkgevers kiezen liever voor af en toe thuiswerken of één dag per week in plaats van het als een nieuwe normaliteit te beschouwen.
Bron: Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), 2016
Het potentieel voor telewerken is enorm
In realiteit zou tot 42% van de Belgische werknemers kunnen telewerken! Dit is de optelsom van het aantal momenteel actieve telewerkers met diegenen die willen werken op afstand, maar het nog niet doen. Die laatsten hebben er de geschikte job voor (mits eventueel enkele kleine aanpassingen). Alleen biedt hun werkgever de mogelijkheid niet.
“Als al deze mensen op termijn en op regelmatige basis (min 1 dag per week) aan telewerk zouden doen, heeft dit een zeer grote impact op de afgelegde kilometers aan woonwerkverkeer. Vandaag de dag zien we een percentage van 7% vermeden kilometers, dit zou oplopen tot 16,5 % in de toekomst.”
Het is duidelijk dat telewerken niet voor iedereen geschikt is: 12% van de huidige werknemers die nu kunnen telewerken verklaart dat ze dit niet willen doen. De belangrijkste redenen: de angst om het contact met de collega's te verliezen en de moeilijkheid om werk en privéleven te scheiden.
De impact van telewerken op het wegverkeer is aanzienlijk. Vanzelfsprekend is dit potentieel afhankelijk van de sector, bedrijfscultuur, functie, ... Maar ook van de grootte van het bedrijf.
Raadpleeg de cijfers van FOD Mobiliteit en Vervoer
Coworking space en satellietkantoor
Bijna 10% van de grote werkgevers biedt telewerk aan via satellietkantoren. De weg daarnaartoe gebeurt bij 58% van de telewerkers met de auto. En dat terwijl zij normaal meestal met de trein naar het werk gaan.
De reistijd naar een coworking space is minder dan 30 minuten voor 87% van de coworkers. Ter vergelijking: De gemiddelde reistijd naar het werk is gemiddeld 37 minuten.
De doorsnee coworker is 39 jaar oud. Over het algemeen is hij/zij freelancer maar toch zijn 18% van de coworkers werknemers! (Bron: CoWallonia, 2016).
Voorbehoud bij Belgische kmo’s
Meer dan 99% van de Belgische bedrijven zijn kmo’s (kleine en middelgrote ondernemingen). Zij zorgen voor 70% van de werkgelegenheid in ons land.
Toch komt telewerken in de praktijk minder vaak voor bij kmo’s met minder dan 50 werknemers (13%) dan bij bedrijven met meer dan 250 werknemers (19%).
Volgens een enquête van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (2013) biedt een derde van de kmo's telewerk aan wanneer het mogelijk is. Het gaat om sectoren als, transport, kleine en grote handelszaken, industrie, niet-horeca.
Dit cijfer neemt toe: in 3 jaar tijd is het aantal kmo's dat telewerk aanbiedt gestegen van 16% naar 29%.
"Deze ontwikkeling hangt samen met technologische veranderingen en de groeiende interesse in thuiswerk", zegt Christine Mattheeuws, voorzitter van NSZ.
Het grootste obstakel dat door de kmo's wordt genoemd: het grote aantal taken van een werknemer die vaak rechtstreeks gerelateerd zijn aan de werkplek. Bijvoorbeeld het begroeten van een bezoeker of een leverancier, het beantwoorden van de telefoon, ... Bovendien werven kmo's vaak lokaal mensen aan. De afstand tussen woning en werk is dus een stuk korter dan bij grote bedrijven.
De afwezigheid van een werknemer in een kmo is vaak moeilijker in te vullen dan in een groter bedrijf.
Volgens diezelfde enquête beschouwt 64% van de managers telewerken toch als nuttig. Vooral om het aantal verplaatsingen te beperken en de werknemer meer flexibiliteit te bieden. Ze stellen daarom vaak regelingen op uurbasis voor. Dit biedt de werknemer de mogelijkheid om vroeg of laat te beginnen. En vaak zonder dat ze daar veel administratie voor moeten in orde brengen (open communicatie). Deze flexibiliteit per uur en het vertrouwen in de werknemer zijn twee specifieke kenmerken die we opmerken in kmo's. Het blijken bovendien twee succesfactoren te zijn voor een succesvol telewerkbeleid.